De Mobiliteitsdonut

In de voorgaande blogs introduceerden wij drie begrippen die momenteel spelen binnen de wereld van mobiliteit:

• Mobiliteitsarmoede
• Bovenmatige mobiliteit
• Mobiliteitsgeluk

Wat ons opvalt is een duidelijke samenhang tussen deze begrippen. Dit verband hebben we gevat in onze Mobiliteitsdonut. Geïnspireerd op het gedachtegoed van Kate Raworth en haar Donuteconomie.

We zien in de Donuteconomie van Kate Raworth een parallel met het thema mobiliteit. We zien namelijk dat er voor mensen die al vervoermogelijkheden hebben nog meer mogelijkheden gecreëerd worden, zoals te lezen in de blog bovenmatige mobiliteit. Of dat eraan gewerkt wordt dat die mensen nog sneller en comfortabeler op hun bestemming kunnen komen. Terwijl er gelijkertijd in ons land kinderen zijn die niet mee kunnen doen met bepaalde schoolactiviteiten, omdat zij in armoede opgroeien en geen fiets bezitten of niet over de juiste vaardigheden beschikken. Het mag duidelijk zijn dat mobiliteit ongelijk verdeeld is over de samenleving.

Nieuwe afwegingskaders
De landelijke ambitie voor mobiliteit is een veilig, robuust en duurzaam mobiliteitssysteem. Hierbij staat de gebruiker en zijn/haar deur-tot-deur reis centraal en is de impact op de leefomgeving minimaal (zoals beschreven in de Schets Mobiliteit 2040). Maar met de huidige instrumenten en afwegingskaders komen we er niet. Deze zijn sterk gericht op de buitenkant van de donut, op mensen die al mobiel zijn. Met behulp van de Mobiliteitsdonut gaan we daarom op zoek naar nieuwe afwegingskaders. Hiermee geven we onze opdrachtgevers een duwtje in de juiste richting om zo te werken aan een betere balans. Waar moeten we ons druk over maken rondom mobiliteit?

---

De Mobiliteitsdonut is een balansoefening tussen een sociale fundering van mobiliteit en de grenzen van het ecosysteem van de aarde. Wat aan de buitenkant van de donut valt is te veel: bovenmatige mobiliteit. Dit kan leiden tot schade en hoge kosten voor de omgeving. Aan de binnenzijde van de donut is ‘basismobiliteit’ de grens. Wanneer iemand onder deze grens zakt is er sprake van mobiliteitsarmoede en levert dit schade op voor de persoon zelf én voor de samenleving als geheel. De tijd, het geld, de ruimte en de energie die we besteden aan het ‘te veel’, is niet meer beschikbaar voor de binnenkant van de Mobiliteitsdonut. Waardoor het probleem van mobiliteitsarmoede aanwezig blijft. 

---

Werken aan de balans
We willen toe naar mobiliteit die past binnen de grenzen van de Mobiliteitsdonut, waar de donut in balans is. Wat hiervoor nodig is? Een mindshift: van enkel het gebruik van kwantitatieve benaderingen zoals de Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (NMCA) en het oplossen van de grote knelpunten naar meer aandacht voor problematiek als mobiliteitsarmoede, instrumenten die bijdragen aan mobiliteitsgeluk en meer kwalitatieve benaderingen die helpen het mobiliteitsbeleid vorm te geven.

Waar precies de grenzen van de Mobiliteitsdonut liggen hangt af van de beleving van de individuele reiziger. Misschien is iemand niet in staat om zich buiten zijn wijk te verplaatsen of heeft deze persoon daar geen behoefte aan omdat de voorzieningen en sociale contacten zich op loopafstand bevinden. Niet voor niks stellen wij binnen Mobycon de reiziger centraal. Er is geen one-size-fits-all oplossing. We beseffen ons maar al te goed dat de grenzen óók afhankelijk zijn van de sociale norm en voor een groot deel worden bepaald door politieke keuzes.

Met de Mobiliteitsdonut willen we bewustwording creëren over het bestaan van de grenzen van de donut en de invloed van bepaalde keuzes hierop. Zo brengen we mobiliteit meer in balans. Als we in onze samenleving binnen de grenzen van de Mobiliteitsdonut blijven, spreken wij van een mobiliteitsgelukkige samenleving. Een toekomstbestendig mobiliteitssysteem waar zoveel mogelijk mensen in staat zijn om aan hun mobiliteitsbehoeften te voldoen binnen de beschikbare competenties en middelen. En zonder de grenzen van onze samenleving te overschrijden. Dat is waar we bij Mobycon voor staan én naar streven!

Aan de slag met de Mobiliteitsdonut!
Het gedachtegoed achter de Mobiliteitsdonut hebben we in ons position paper uiteengezet (zie onderstaand pdf). Hoog tijd om hiermee aan de slag te gaan! Aan de hand van de donut voeren we het gesprek tussen bestuurders, bewoners en medewerkers van verschillende beleidsterreinen. Of we gebruiken de Mobiliteitsdonut als afwegingskader bij het opstellen van mobiliteitsprogramma’s. Zo zetten we deze in om begrip te creëren en bij te dragen aan een goede samenwerking tussen verschillende betrokkenen. Om dit te faciliteren ontwikkelen we momenteel een interactief Mobiliteitsdonutspel. Benieuwd hiernaar of wil je graag meedenken? Laat het ons weten. 

---

Deze blog maakt deel uit van een reeks van vier over de Mobiliteitsdonut. Iedere week lichten we een stuk uit de Mobiliteitsdonut toe. Dit concept ontwikkelden wij, gebaseerd op het gedachtegoed van econoom Kate Raworth. De Mobiliteitsdonut brengt mobiliteitsarmoede, basismobiliteit, mobiliteitsgeluk en bovenmatige mobiliteit met elkaar in verband. Wij ontwikkelen op dit moment het Mobiliteitsdonutspel om onze opdrachtgevers te helpen bij het vinden van de balans in mobiliteitsbeleid. Geïnteresseerd? Neem contact op met Babet Hendriks.

---