Mobiliteitsarmoede

Uitgekiende routes en dienstregeling, prachtige, luxueuze nieuwe bussen en een state of the art marketingcampagne moesten de automobilisten verleiden. En ja, we kregen nieuwe passagiers! Niet heel veel, maar ze lieten hun auto’s (en een paar fietsen) daadwerkelijk staan. Maar wat waren deze passagiers kritisch! Een chauffeur die niet glimlachte, een keer te hard door een bocht, een minuutje vertraging. Ondanks al onze investeringen en inspanningen, het leek nooit goed genoeg. Onze klandizie, welvarende, gezonde werknemers met huis en auto, wisten uiteindelijk de nieuwe dienst die hun werd aangeboden toch maar weinig te waarderen…..

Tegelijkertijd hadden we een kleine proef met een ‘servicebus’. Een innovatief klein busje met -toen heel bijzonder- een lage vloer, dat een route in een dorp reed speciaal gericht op ouderen. Langs verzorgingshuizen, seniorenwoningen, gezondheidscentra en de Hema. Niet snel maar kronkelend door het dorp. En met tijd voor de chauffeur om passagiers waar nodig te helpen. Bij een van de eerste ritten reed ik mee en zag de ouderen met tranen in de ogen instappen. Dat er zo iets moois voor hen werd geregeld…! Sommigen waren al geen jaar meer uit huis geweest. Sommigen hoefden eigenlijk nergens heen, maar het meerijden van het rondje, het gesprekje met de chauffeur en de andere passagiers waren voor hen al een feest. Het aanbieden van het vervoer gaf hen weer de mogelijkheid mee te doen. Het verschil tussen ‘mobiliteitsarmoede’ en ‘mobiliteitsgeluk’ was met een eenvoudig busritje gerealiseerd.

Jammer genoeg stopte deze proef na een paar weken weer en de servicebussen zijn in Nederland nooit echt goed van de grond gekomen. Gemeten langs de maatstaven van het ov waren ze te traag, te duur en hadden een te lage ‘kostendekkingsgraad’…. Bij mij knaagde het echter wel na deze ervaringen: zette ik mijn tijd en energie wel op de juiste dingen in? En pakken we in de mobiliteitswereld wel de juiste ‘problemen’ aan.

Nu, vele jaren later, spelen deze vragen nog steeds. Bereikbaarheid en doorstroming staan nog steeds veel prominenter op de agenda dan mobiliteitsarmoede. En daarmee besteden we als samenleving veel tijd, energie en geld om de keuzes van mensen die het al goed hebben verder te faciliteren. Terwijl gemeenten hun laatste dubbeltjes moeten omdraaien om het Wmo-vervoer te kunnen financieren, stromen de miljarden rijkelijk naar dubieuze projecten als de verbreding van de A27.

Maar gelukkig zie ik ook kenteringen. Mobiliteitsarmoede krijgt meer aandacht, zeker binnen Mobycon waar we vanuit verschillende invalshoeken en voor diverse opdrachtgevers hier aan werken. En waar we op zoek zijn naar nieuwe afwegingskaders, in de vorm van de mobiliteitsdonut. De mobiliteitsdonut maakt zichtbaar dat wanneer er geen basismobiliteit wordt geboden er vervoersarmoede ontstaat en wat de gevolgen daarvan zijn. En het laat zien dat we ons ook kunnen verliezen in bovenmatige mobiliteit met alle negatieve gevolgen voor klimaat, mens en milieu.

Hiermee helpen we onze opdrachtgevers een duwtje in de juiste richting te geven naar een ‘mobiliteitsgelukkige’ samenleving. En om een betere balans te vinden in waar we ons druk over moeten maken rondom mobiliteit.

Deze blog maakt deel uit van een reeks van vier over de Mobiliteitsdonut. Iedere week lichten we een stuk uit de Mobiliteitsdonut toe. Dit concept ontwikkelden wij, gebaseerd op het gedachtegoed van econoom Kate Raworth. De Mobiliteitsdonut brengt mobiliteitsarmoede, basismobiliteit, mobiliteitsgeluk en bovenmatige mobiliteit met elkaar in verband. Wij ontwikkelen op dit moment het Mobiliteitsdonutspel om onze opdrachtgevers te helpen bij het vinden van de balans in mobiliteitsbeleid. Geïnteresseerd? Neem contact op met Babet Hendriks.

">

Otto Cazemier

Strategisch adviseur mobiliteit

‘Strategieën wil ik tactisch en praktisch overbrengen. Ik bijt me vooral vast in verkeer- en vervoersprocessen waarbij een verscheidenheid van belangen en belanghebbenden in het geding zijn. Als teamspeler draag ik actief bij aan oplossingen en sta ik open voor ideeën van anderen.’