De vijftienminutenstad levert vele voordelen op

Het concept
‘La ville du quart d’heur’ kent zijn oorsprong bij de Franse professor Carlos Morena, werkzaam aan de Sorbonne Universiteit in Parijs. Het concept gaat in op het nut en de noodzaak van hoge concentraties stedelijke functies. Het richt zich op de nabijheid van werk, wonen, winkelen, gezondheidszorg, onderwijs en vrijetijdsbesteding. Deze zouden idealiter alle bereikbaar moeten zijn binnen vijftienminuten, te voet of fietsend.               

Het gaat hierbij om het (her)ontwikkelen van de relaties met inwoners en gebruikers in de stad. Bijvoorbeeld het herontdekken van lokale diensten, winkels en openbare ruimte, zoals velen van ons in hun eigen buurt hebben gedaan tijdens de pandemie. Deze functies dient men efficiënt te kunnen bereiken door het combineren van verschillende ritten. Zoals het wegbrengen van de kinderen in combinatie met het doen van boodschappen.

Indirect dragen vijftienminutensteden bij aan het elimineren van onnodige (auto)ritten. Gebouwen met een dubbele functie, bijvoorbeeld een bibliotheek en gemeentehuis in één, dragen hieraan bij door diensten te combineren op een locatie.

Toekomstbestendig
‘Hoe kunnen we planologie benutten om toekomstbestendige ontwikkelingen te stimuleren?’ was de hoofdvraag van een zeer goed onderwezen vak dat ik volgde in 2018 (complimenten voor professor Richard Cowell). Daarin bediscussieerden we de verscheidenheid binnen de ruimtelijke ordening. We richten ons met name op het vergelijken van de Angelsaksische wereld, meer specifiek het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde staten en Nederland.

De belangrijkste boodschap die ik me tot op de dag van vandaag herinner is: In Nederland kennen we een proactief planningsysteem. Ontwikkelingen zijn volgend aan de geldende bestemmingplannen. In veel andere landen is het omgekeerd en is de ruimtelijke ordening volgend aan ontwikkelingen. Wanneer ontwikkelingen zijn geschetst en zich naar de uitvoeringsfase begeven volgt er aandacht voor de ruimtelijke ordening. 

De vijftienminutenstad
Het idee van een vijftienminutenstad kan bijdragen aan de totstandkoming van toekomstbestendige samenlevingen. Het koppelen van het begrip met de werkelijkheid maakt me echter bedroefd. In Nederland springen bioscopen, supermarkten en bedrijvenparken op als nietszeggende gebieden rondom dorpen en steden. Vaak ontwikkeld en gebaseerd op bereikbaarheid met de auto in plaats van bij te dragen aan de levendigheid van stads- en dorpscentra.

Wanneer ik de vijftienminuten stad en de werkelijkheid kritisch onder de loep neem, concludeer ik het volgende: het idee, de vijftienminutenstad, staat soms in scherp contrast met de huidige ontwikkelingen in Nederland rond ruimtelijke ordening. Hoewel de Nationale Omgevingsvisie beoogt dat er een toekomstbestendige inrichting en ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland tot stand komt, biedt het juist ook speelruimte voor een meer flexibele aanpak met alle gevolgen van dien.

Kenniscafé biedt hulp       
Daarom is het juist nu van belang om aandacht te besteden aan een prominente rol voor de voetganger en fietser in de openbare ruimte, zodat toekomstige ontwikkelingen bijdragen aan levendigheid en bereikbaarheid te voet of fietsend (binnen de vijftienminuten). Enthousiast zetten we ons hier bij Mobycon voor in. Zo organiseerde Babet Hendriks en Rik van der Graaf, in samenwerking met het fietsberaad, recent een kenniscafé specifiek gericht op de rol van de voetganger en fietser binnen de omgevingsvisie. Wij denken graag mee om het idee van een vijftienminutenstad binnen Nederland ook in de toekomst te borgen. Durf jij deze uitdaging aan?

(015) 214 78 99
info@mobycon.nl