Structureel duurzaam reizen juist nu inzetten

Het valt op dat ik zeker niet de enige ben die weer onderweg is voor het werk. Alle mobiliteitsbewegingen, niet alleen van en naar het werk, beginnen landelijk weer toe te nemen (bron: CBS). De drukte op de fietspaden, de wegen en op het spoor nemen toe. Zo zijn ook per 1 juli alle zitplaatsen in het openbaar vervoer weer beschikbaar. Men wordt opgeroepen om de ochtend en avondspits te vermijden en tijdens daluren te reizen. De verwachting is namelijk dat wanneer het openbaar vervoer geheel vermeden wordt, fiets- en autoverkeer met 20 – 30% in stedelijke gebieden groeit (mobiliteit-en-coronacrisis). Tegelijkertijd is er optimisme. De uitspraak ‘Never let a good crisis go to waste’ gekoppeld aan het coronavirus viert hoogtij, men spreekt over kansen met betrekking tot het klimaat, duurzaamheid en betrokkenheid (bronnen: VPRO, NBA en de Correspondent). Is dit dan hét moment voor structureel duurzaam reisgedrag?

Aanpassing van het reisgedrag vraagt om het doorbreken van patronen. Veel gedrag is gewoontegedrag. Over de beste aanpak gericht op gedragsveranderingen variëren de meningen dan ook sterk. Maar over het algemeen is men het met elkaar eens dat gedragsveranderingen gecombineerd met discontinuïteit het meest kansrijk zijn. Een omvangrijke verandering biedt een voedingsbodem voor ander gedrag. De verandering dient als veelbelovende kans om nieuw gedrag te vormen. Voorbeelden van kansrijke veranderingsmomenten gekoppeld aan reisgedrag zijn onder andere: verhuizing, nieuwe baan, gewijzigd huishouden en wegwerkzaamheden.

Om een verandering van het reisgedrag gedurende deze momenten te bewerkstelligen wordt er vaak gebruik gemaakt van gedragsinterventies. Denk aan positieve stimulans zoals beloning, financiële voordelen en verleidingsacties. Een passend voorbeeld is de  e-bike probeeractie die werd ingezet tijdens de afsluiting van de Koningstunnel in Den Haag. ‘’Reis je nu met de auto naar het werk en zou je dat een keer met een e-bike willen doen? Dit is je kans! Want je kunt nu een week lang gratis een e-bike uitproberen.’’ Prettige bijkomstigheid is dat gedraginterventies vaak worden geroemd op effectiviteit, schaalbaarheid en betaalbaarheid. Zeker in vergelijking met het financiële kostenplaatje van infrastructurele ingrepen.

Nu hebben we de afgelopen weken te maken gehad met een omvangrijke discontinuïteit: een pandemie, met minder reizen en het maken van kortere afstanden als gevolg. Te verklaren door de intelligente lockdown in combinatie met het grootste thuiswerkexperiment ooit. Alle gebruikelijke mobiliteitspatronen verdwenen als sneeuw voor de zon.  De grote vraag is: Hoe houden we het gewijzigde gedrag van minder tot haast niet reizen op een duurzame manier vast?

Ja, landelijk zijn reisgedrag patronen onvoorzien en plotseling onderbroken, maar dat betekent (nog) niet dat het reisgedrag structureel is veranderd. Het is wat mij betreft belangrijk om te begrijpen wat de achterliggende beweegredenen zijn om wel of niet te reizen. En waarom men op die bepaalde wijze reist. Afgelopen periode is ons reisgedrag vooral te verklaren aan de hand van het nationaal beleid, gericht op samen sterk tegen corona. De structurele en oorspronkelijke beweegredenen voor het reizen zoals we deden zijn (nog) niet veranderd. Voordat iedereen weer in het oude reisgedrag patroon vervalt lijkt mij het een uitstekend plan om gedragsinterventies die bijdragen aan structureel duurzaam reisgedrag juist nu actief in te zetten! Zelf heb ik ondertussen wel weer mijn oude reisgedrag (deels) opgepakt, eens per week ben ik op kantoor ingedeeld en dan ga ik op de fiets.

Fietsroute delft from Marijn Diepens on Vimeo.

(015) 214 78 99
info@mobycon.nl