Een krachtige krachtenveldanalyse: zo breng je zorgvuldig stakeholders in beeld

De krachtenveldanalyse

Wij brengen de relevante stakeholders van een project in beeld met behulp van de krachtenveldanalyse (zie onderstaande afbeelding), gebaseerd op Factor C. Het krachtenveldanalyse-model onderscheidt verschillende rollen die een stakeholder kan hebben.

Rollen en niveaus van betrokkenheid

Beïnvloeders zijn stakeholders die formeel of informeel invloed uitoefenen op het project, denk aan belangenorganisaties of andere (omliggende) overheden. Beslissers zijn degenen die beslissingen nemen over het project, oftewel de politiek. Uitvoerders/leveranciers spelen een rol bij de uitvoering van het project of leveren een bepaalde dienst. Gebruikers/afnemers zijn degenen die te maken hebben met de gevolgen van het project, zoals inwoners, ondernemers of bezoekers. Daarnaast bevat het model vier niveaus van betrokkenheid: van meebeslissen (stakeholders die van doorslaggevende invloed zijn voor het project) tot meeweten (stakeholders die op de hoogte gehouden moeten worden, mogelijk omdat ze later nog een rol gaan spelen). Aan de hand van dit model brengen we aan de voorkant van een project alle relevante stakeholders in beeld.

Drie tips voor het in kaart brengen van je stakeholders

Hoe kom je tot een doordachte stakeholderanalyse? Ik geef je drie tips:

1. Kijk verder dan je ‘usual suspects’

Er is een aantal belanghebbenden dat zich vaak laat horen bij gemeenten of andere overheidsinstellingen als het over mobiliteit gaat. Logisch ook want dit zijn vaak belangrijke belangenvertegenwoordigers van de eindgebruiker. Denk aan organisaties zoals de Fietsersbond en Veilig Verkeer Nederland of ondernemersverenigingen. Maar er zijn ook stakeholders die minder vaak worden gelinkt aan mobiliteitsvraagstukken en toch een groot belang hebben bij de uitkomst van het project. Organisaties vanuit het sociaal domein worden bijvoorbeeld in eerste instantie vaak buiten beschouwing gelaten. Daarnaast zijn er specifieke doelgroepen die gedefinieerd moeten worden als stakeholder om hen voldoende op de radar te houden en hun belangen voldoende mee te nemen, zoals jongeren of mensen met een beperking.

2. Denk na over de gewenste mate van betrokkenheid van stakeholders bij dít project

Verschillende typen stakeholders worden op verschillende manieren betrokken bij een project. Het is van belang om na te denken over de rol en de mate van betrokkenheid die je een stakeholder in het desbetreffende project wil geven. Dit kan afwijken van de rol die misschien het meest logisch is voor deze stakeholder. Zo kun je ervoor kiezen om de input van inwoners voor dit project zwaarder te laten meewegen dan wat gebruikelijk is. Of je kunt in een grote groep stakeholders (bijvoorbeeld inwoners) een specifieke doelgroep uitlichten (zoals jongeren) door hen een grotere bijdrage te laten leveren dan anderen. Kortom: maak keuzes in betrokkenheid die passen bij dít project en laat los wat misschien gebruikelijk is.

3. Ga op zoek naar gemeenschappelijk belang

Verschillende stakeholders hebben uiteenlopende standpunten. Zeker als het gaat om mobiliteit, omdat een verandering in mobiliteitsbeleid veel stakeholders persoonlijk raakt. Bij het in kaart brengen van de stakeholders is het zinvol om vast stil te staan bij mogelijke standpunten of belangen van de verschillende partijen: welke standpunten hadden deze stakeholders in eerdere, vergelijkbare projecten? Welke belangen vertegenwoordigen de stakeholders?

Ga ondanks de uiteenlopende standpunten op zoek naar het gemeenschappelijk belang. Een overeenkomend belang vormt een goede basis voor een geslaagd participatietraject.

Heb je hier vragen over of kun je wel wat hulp gebruiken? Neem dan gerust contact met ons op, wij denken graag met je mee!