Provincie Noord-Holland staat voor een belangrijke uitdaging: hoe zorgen we ervoor dat mobiliteit eerlijk en toegankelijk is voor iedereen? Kunnen we ervoor zorgen dat iedereen mee kan in de mobiliteitstransitie, ongeacht hun omstandigheden?
In deze blog gaat het over de belangrijkste bevindingen en uitdagingen van ons onderzoek.
We dachten jarenlang dat mobiliteit vooral draaide om auto’s. Als iedereen een auto heeft, dan komt het wel goed, toch? Maar dat werkt niet voor iedereen.
Mobiliteitsrechtvaardigheid betekent dat iedereen moet kunnen meekomen in hoe we onze mobiliteit hebben georganiseerd zodat je volwaardig mee kan doen in de samenleving. Het gaat niet alleen om auto’s, maar ook om fietsen, openbaar vervoer en lopen. Het is belangrijk dat iedereen de mogelijkheid heeft om op de plekken te komen waar je wil komen, ongeacht de persoonlijke situatie.
De mobiliteitstransitie, waarbij de focus verschuift naar duurzamer vervoer zoals fietsen en lopen, was de aanleiding voor het onderzoek van Noord-Holland. De provincie wilde weten: als de focus verlegd wordt van de auto naar duurzamer vervoer, kan iedereen dan nog wel mee? Het doel is om dorpen en steden minder afhankelijk te maken van de auto, maar wat zijn de effecten daarvan op mensen die niet zomaar kunnen fietsen of lopen?
Het onderzoek had zowel een kwantitatieve als een kwalitatieve kant. We hebben een uitgebreide enquête gehouden onder 2.000 inwoners van Noord-Holland, waarmee we veel waardevolle cijfers hebben verzameld. Uit de enquête bleek dat 10% van de Noord-Hollanders echt mobiliteitsarmoede ervaart: zij kunnen niet altijd komen waar ze willen. Daarnaast gaf 48% van de inwoners aan dat zij zonder problemen overal kunnen komen waar ze willen. De overige 42% ervaart wel beperkingen, maar kan zich nog voldoende verplaatsen door hun reisgedrag aan te passen.
Cijfers vertellen echter niet het hele verhaal. Daarom spraken we ook met maatschappelijke organisaties zoals Humanitas en vrijwilligersorganisaties die met busjes rijden. Het deel van het onderzoek over cijfers noemden we ‘spoor van het hoofd’ en het ophalen van persoonlijke verhalen het ‘spoor van het hart’. Juist deze verhalen geven betekenis aan de cijfers en laten zien wat ze betekenen in het dagelijks leven.
Uit het onderzoek kwamen zes belangrijke belemmeringen naar voren die mensen ervaren in hun mobiliteit:
Een interessante uitkomst van het onderzoek was dat mobiliteitsarmoede niet per se groter is op het platteland, zoals vaak gedacht wordt. In de stad zien we juist meer ervaren mobiliteitsarmoede. Op het platteland hebben mensen vaak wel de mogelijkheid om een auto te kopen, waardoor ze mobiel blijven. Dit inzicht vraagt om een heroverweging van waar beleidsmaatregelen zich op moeten richten.
Technologische innovaties zoals mobiliteitshubs en deelvervoer worden vaak gezien als dé oplossing voor mobiliteitsproblemen. Maar voor wie zijn die hubs eigenlijk bedoeld? Snappen mensen hoe ze werken? Zijn ze echt zo laagdrempelig als we denken?
In de praktijk blijken deze innovaties soms juist nieuwe obstakels op te werpen in plaats van de bestaande drempels weg te nemen. We moeten echt beter nadenken over voor wie deze oplossingen zijn bedoeld en of ze daadwerkelijk toegankelijk zijn voor iedereen.
Nu het onderzoek is afgerond, ligt de bal bij de provincie om de bevindingen om te zetten in beleid. We hebben aanbevelingen gedaan, zoals het nog meer stimuleren van fietsen, vooral voor mensen die dat nu niet durven of kunnen. We hopen dat wij als onderzoeksteam ook betrokken blijven om deze aanbevelingen lokaal verder uit te werken. Het is nu afwachten welke concrete acties de provincie gaat nemen om mobiliteit voor iedereen toegankelijk te maken, maar wij staan klaar om te helpen.
Het onderzoek laat zien dat mobiliteit veel meer is dan alleen het regelen van vervoer. Het gaat erom dat iedereen kan deelnemen aan de samenleving. We moeten verder kijken dan alleen de infrastructuur – we moeten ook echt oog hebben voor de mensen achter de cijfers. Alleen dan zorgen we ervoor dat iedereen mee kan doen en dat niemand aan de kant blijft staan.
Neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken en samen te werken aan een eerlijk en toegankelijk mobiliteitssysteem voor iedereen.
‘Hoe mensen zich iedere dag weer verplaatsen, waarom ze dat doen en hoe we die keuzes gaan beïnvloeden, dat houdt mij bezig. Ik laat me inspireren door de ruimte om me heen en werk aan een wereld waar alternatieven voor de auto toegankelijk zijn voor alle mensen.’
